“Dit mens-zijn is een soort herberg. Elke ochtend weer nieuw bezoek. Een vreugde, een depressie, een benauwdheid, een flits van inzicht komt als een onverwachte gast. Verwelkom ze; ontvang ze allemaal. Zelfs als er een menigte verdriet binnenstormt, die met geweld je hele huisraad kort en klein slaat. Behandel dan toch elke gast met eerbied. Misschien komt hij de boel ontruimen om plaats te maken voor extase. De donkere gedachte, schaamte, het venijn. Ontmoet ze bij de voordeur met een brede grijns en vraag ze om erbij te komen zitten. Wees blij met iedereen die langskomt. De hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd om jou als raadgever te dienen.” (De Herberg, Rumi)

Jalāl ad-Dīn Muhammad Balkhī, ook bekend als Rumi, was een 13e-eeuwse Perzische dichter, jurist, theoloog en soefi-mysticus. Zijn gedichten zijn op grote schaal vertaald in veel van ’s werelds talen en omgezet in verschillende formaten.

Levensvragen, het zijn logge vragen, vragen die aandacht nodig hebben, vaak nog meer vragen doen rijzen, in plaats van antwoorden te baren.

Spreuken, quotes, aforismen, gedichten, muziek, film, kunst, ze vormen allemaal slechts humane en tijdelijke pogingen om het ondefinieerbare en eeuwige te beschouwen, dit niet zozeer in te kapselen, maar het te ontrafelen, te ontwaren, en het liefdevol te aaien.

Hieronder mijn poging om 8 kleine levenslessen te destilleren uit mijn favoriete lijst van Rumi’s mooiste citaten (bewust niet vertaald).

1. De grootsheid schuilt in jou: durf je te openen en maak er gebruik van

Idealiseer niet te veel, noch te vaak en waardeer en bewonder steeds met mate. Kijk wat minder naar buiten, wat meer naar binnen, graaf naar en ontwaar je eigen schatten.

Rumi citeert:

“What is planted in each person’s soul will sprout.”
“The light which shines in the eye is really the light of the heart.”

“There is a fountain inside you. Don’t walk around with an empty bucket.”
“I smile like a flower not only with my lips but with my whole being.”

2. Grenzen zijn illusies: wees moedig en daag al je angsten uit

Beperkingen zijn vaak verouderde ideeën die tot verhalen leiden. Verhalen kunnen je hinderen, je gevangen nemen maar je ook verrijken. Kies bewust voor verhalen die jou uitdagen, jou inspireren, jou grenzen doen verleggen.

Rumi citeert:

“As you start to walk out on the way, the way appears.”
“Run from what’s comfortable. Forget safety. Live where you fear to live. Destroy your reputation. Be notorious.”
“It’s easy to stand with the crowd, but it takes courage to stand alone.”
“Don’t be satisfied with stories, how things have gone with others. Unfold your own myth.”

3. Pijn is een leraar in vermomming: omarm je tegenslagen

Zeg ja tegen pijn, het verzacht het lijden. Verzet, hoe menselijk ook, is de duivel van aanvaarding. In het huis van tegenslag schuilen mooie kamers, ontdek ze met moedige nieuwsgierigheid.

Rumi citeert:

“The wound is the place where the light enters you.”
“Don’t worry that your life is turning upside down. How do you know that the side you are used to is better than the one to come?”
“If you are irritated by every rub, how will you be polished?”
“You have to keep breaking your heart until it opens.”
“The moment you accept what troubles you’ve been given, the door will open.”

4. De waarheid woont binnenin: sluit je ogen meer, maak een innerlijke reis

Waarheden zijn er overal, kleine, grote, oude en nieuwe. Ze bestaan in allerlei talen en vormen. Maar, ze zijn altijd relatief en nooit absoluut. Je bezit – net als elke mens –  een unieke oorsprong, bestemming, talentenpakket en ontwikkelplan. Ontdek en doorleef je eigen waarheid.

Rumi citeert:

“Your task is not to seek for love, but merely to seek and find all the barriers within yourself that you have built against it.”
“When the world pushes you to your knees, you are in the perfect position to pray.”
“Everything you see has its roots in the unseen world. The forms may change, yet the essence remains the same.”
“I am not this hair. I am not this skin. I am the soul that lives within.”

5. Je bent en hebt al wat je zoekt: wees gelukzaligheid en accepteer de wereld als je spiegel

Willen wat je hebt is even essentieel als streven naar wat je nog niet hebt. Er is voor alles een tijd en een rijping. Vergeet niet te genieten onderweg, het is altijd later dan je denkt.

Rumi citeert:

“Wear gratitude like a cloak and it will feed every corner of your life.”
“What matters is how quickly you do what your soul directs.”
“What you seek, is seeking you.”

6. Liefde overwint alles: verander je verhalen, verander ze in liefdesverhalen

Van alle zoetheden is de liefde is het allerzoetst. Proef, geniet en waardeer, maar geraak er niet aan verslaafd. Gebruik haar tevens als middel bij teveel zuur en bitter in je leven.

Rumi citeert:

“Love is the bridge between you and everything.”
“Be foolishly in love, because love is all there is.”
“There is no way into presence except through a love exchange.”
“I belong to no religion. My religion is love. Every heart is my temple.”
“Love risks everything and asks for nothing.”

7. Stilte is het eeuwige goud: luister meer, luister dieper en luister langer

Geluid is er overal, stilte ook, voor wie wilt en durft te verstillen. In het hart van stilte woont wijsheid omringd door de ribbenkast van weerstand. Heb geen schrik van interne ruis, finetuning is een langzaam leer- en groeiproces.

Rumi citeert:

“The quieter you become, the more you are able to hear.”
“Silence is an ocean, speech is a river. Silence is the language of God, all else is poor translation”

“Carry your baggage towards silence , when you seek the signs of the way.”
“Love calls – everywhere and always.”

8. We zijn allemaal verbonden: oefen in mededogen en dienstbaarheid

Waarneming is bedrieglijk, scheiding een illusie. Er is het bekende en het onbekende. Mensen zijn net als eilanden in de oceaan, aan de oppervlakte gescheiden maar in de diepte verbonden. En wie zichzelf werkelijk liefheeft omarmt tegelijkertijd de wereld.

Rumi citeert:

“Goodbyes are only for those who love with their eyes. Because for those who love with heart and soul there is no such thing as separation.”
“Not the ones speaking the same language, but the ones sharing the same feeling understand each other.”
“You are not a drop in the ocean. You are the entire ocean, in a drop.”

“If you wish mercy, show mercy to the weak.”

– Steve Van Herreweghe –

“Wie teveel naar vakantie verlangt, leeft verkeerd.”

Als doordenker kan dit wel tellen, niet? Het klopt ook, in waarheid en hopelijk ons ook (een beetje) meer wakker. Wakker waaruit dan? Uit het “doen,doen,doen” en “moeten, moeten, moeten” – deuntje waarmee we onszelf en anderen blijven opjagen en zelfs irriteren, tot het deuntje zelfs uitmondt in een doffe cynische klaagzang. Moderne voorbode van burn-out, empathie-, levens- e.a. moeheden.

We lijken wel duracellkippen geworden, met onze AAA – batterijen ontzettend in het rood: in Ademnood hijgend, zuchtend – vol van kleine en grotere Angsten – en steeds Agressiever in woord en (over)daad, opgejaagd door vreemde agenda’s, rennend naar (n)ergens, en troost zoekend in gezonde en minder gezonde afrodisiaca.  En dit i.p.v. gezond en wel én crisis’wijs’ (check podcast) het groen in: de stroom des levens Accepterend – er zich wijs aan Adapterend – en met correct assertieve Acties er doorheen groeiend.

Wel, hoe tevreden ben jij eigenlijk? Ja jij! En neen, niet enkel over je werk, maar over jezelf, je relaties, je ontwikkeling? Check eens – als je wilt en tijd hebt – via deze quick scan hoe het met je globale tevredenheid, je prioriteiten en aandachtspunten op diverse levensdomeinen is gesteld.

De kom van je leven

Op een dag werd een oude professor gevraagd een lezing te geven over efficiënt tijdsbeheer. Hij nam het woord en zei: ‘Laten we beginnen met een experiment’. Hij haalde een aardewerken pot onder de tafel vandaag en zette die voorzichtig voor zich neer. Daarna nam hij een twaalftal grote stenen die hij voorzichtig in de pot legde. Toen deze gevuld was, richtte hij zijn blik langzaam naar zijn publiek en vroeg: ‘Is deze pot vol?’. Deze vraag werd unaniem met ‘ja’ beantwoord. De professor bukte zich opnieuw en nam een pot met kiezelsteentjes. Minutieus goot hij ze over de stenen. De kiezeltjes vielen tussen de stenen tot op de bodem van de pot. Opnieuw vroeg de professor: ‘Is deze pot vol?’. Zijn toehoorders begrepen zijn opzet en één van hen antwoordde: ‘Waarschijnlijk niet…’. Daarop haalde de professor onder de tafel een zakje met zand vandaan, dat hij aandachtig in de grote pot leeggoot. Het zand vulde de plaats tussen de grote stenen en de kiezelsteentjes. Wederom vroeg de professor: ‘Is deze pot vol?’. Ditmaal schudde zijn publiek eensgezind het hoofd. ‘Goed’, zei de professor, en alsof iedereen het verwachtte, nam hij een kannetje water en vulde de pot tot de rand en vroeg: ‘Welke grote waarheid laat dit experiment ons zien?’. De moedigste antwoordde: ‘Het laat zien dat onze agenda nooit zo gevuld is als we wel denken en dat er, als we het echt willen, nog altijd wel wat tijd is voor meer afspraken en meer activiteiten’. ‘Nee’, zei de professor, ‘daar gaat het niet om … de grote waarheid die in dit experiment schuilt, is de volgende: als je niet eerst de grote stenen in de pot doet, krijg je ze er achteraf nooit meer in’. ‘Wat zijn jouw grote stenen in jouw leven: je familie,  je vrienden, je dromen, gezondheid? Als we meer belang hechten aan de futiliteiten zoals het zand en de kiezelsteentjes, zullen ze alle plaats in beslag nemen en blijft er geen tijd meer over voor de belangrijkste dingen in het leven. Daarom mag je niet vergeten jezelf de vraag te stellen wat de grote stenen van je leven zijn, om ze vervolgens in de pot te leggen’.

Het is een heel herkenbaar menselijk fenomeen dat we pas echt grondig in actie schieten wanneer we vaak al ‘te ver’ in de alarmfase vertoeven. Uitstelgedrag, het is des mensen. Wachten tot het begin van een nieuw jaar om de goede voornemens (terug) uit de diepvries te halen is in feite totaal ineffectief als strategie. Wachten op ziekte hoeft al evenmin. Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden, schreef een wijze ooit. Een regelmatige en dus structurele reflectie (dagelijks, wekelijks, maandelijks) daarentegen werkt veel constructiever.

De Australische palliatieve verpleegkundige Bronnie Ware verzorgt mensen op hun sterfbed. Zij schreef het boek ‘The Top Five Regrets of the Dying’. Deze vijf punten sluiten naadloos aan bij het carpe diem en het memento mori beginsel en niet in het minst Abraham Lincolns wake – up quote dat “op het einde niet zozeer de hoeveelheid jaren in je leven tellen maar eerder de hoeveelheid leven in je jaren.”

Enkele ‘take – away’ BOODSCHAPPEN (inclusief oefening) vanuit het experiment :

1. Krijg zicht op JOUW bokaal

Evolueren of veranderen vertrekt steeds vanuit een confrontatie met de realiteit, jouw realiteit. En dit kan je zelf in kaart brengen door te inventariseren waar jij al je kostbare tijd aan spendeert. Hoe ziet jouw feitelijke agenda er vandaag werkelijk uit? Uit welke ingrediënten bestaat deze? Zit er een goede spreiding in werk, privé, sociaal? Ben je gelukkig met de gang van zaken? Is er evenwicht tussen diverse domeinen (professioneel, relationeel, hobby, familie, cultuur)? Hanteer jij wel de wetenschappelijke 8 (u werk)/8 (u privé)/8 (u slaap) gezondheidsregel?

Oefening : zet je neer en noteer eens alles wat je doet van maandag – zondagavond, dit is jouw bokaal, het is tevens de vertaling van jouw prioriteiten, focus en (actueel) leven. Maak vervolgens je TO DON’T lijst eens op. Check nadien ook de vuistregels omtrent intelligent tijdsbeheer.

2. Bezinnen over je grote stenen

Heb jij zicht op je waardenschaal, jouw bucket list? Waar droom(de) jij van als kind, als tiener, als (jong)volwassene? Heb je het gevoel dat je reële agenda dicht en heel ver van je droomagenda ligt? Waar zou jij (later) spijt over hebben nooit te hebben ondernomen, gedaan, gedurfd? Wat zou ‘je toekomstige zelf’ jou adviseren? Wat als je nog 1 jaar te leven zou hebben, wat zou je dan (niet meer) doen? Wat zou je doen wetende nooit te kunnen falen? (her)Opbouw van eigenwaarde is een dagelijkse oefening, begin vandaag nog!

Oefening : maak een collage (‘moodbord’, ‘mindmap’), met in het hart jezelf en er omheen alles waar je van houdt / hield en waar je heen wenst. Proactief visualiseren begint met een inspirerend design, dat weten we van architecten. Tip : gebruik wat meer Pinterest.

3. Erover praten met anderen

Reflectie is 1 ding, het allemaal helder krijgen iets anders. ‘Praten helpt’ zo luidt het cliché, en het blijft een waarheid als een koe. Niet alleen wanneer je vastzit of jij je down voelt of zelfs helemaal het noorden kwijt. Ook om zicht te krijgen op je waardenschaal, je diepere wensen en doelen kunnen gesprekken met anderen helpen. Een goede mix van vertrouwde – neutrale en deskundige ‘anderen’ werkt nog het best. Durf hen te betrekken, tijd en steun te vragen jou om je te helpen bij de uitklaring van je diepere waarden. En als praten nog niet goed lukt, begin dan met schrijven, kleine stukjes, langere, het liefst regelmatig (15min / dag). Schrijven (‘journaling’) is trouwens een heel gezonde zelfs therapeutische start om taal te geven aan wat onduidelijk of vaag is (ook bij bij conflict en ruzie)

Oefening : werk aan een lijstje van 5-10 mensen die jou zouden kunnen helpen in je verdere onderzoek naar jezelf. Dit kunnen mensen uit je kring maar ook (en het liefst) buiten je kring zijn. Doelgerichte netwerking verhoogt je zelfsturing en veerkracht. Stuur hen een mail / smsje, of beter nog : bel hen, nu!

4. Je identiteit niet verloochenen

Leef jij je eigen leven of voel jij je eerder geleefd worden? Blijf je eerder steken in het verleden van ‘hoe (goed) het vroeger was’ of klamp je vast aan ‘hoe het zou kunnen zijn’ – fantasieën, of heb je zelfs reeds die best case scenario’s opgeborgen? Veel levenswetenschappers maken in hun betogen, boeken ea media gewag van het belang van authentiek in het leven staan als basis van dieper geluk en voldoening. Voeling krijgen met wat werkelijk telt voor jou. Want wie zich beter wil voelen, dient ook het voelen te verbeteren. Tijd, ruimte en orde scheppen voor jezelf, het kan zelfs starten met 5-10 min / dag. Lang leve de reisattitude want je werkagenda moet in je levensvalies kunnen passen, nooit omgekeerd!

Oefening : denk eens na en schrijf neer wat je zou doen mocht je slechts nog 1 jaar te leven hebben. Wat zou je minder doen, wat meer, waarmee zou je stoppen, wie zou je opzoeken, met wie zou je breken, waar zou je heen willen gaan, welke oude dromen zou je van onder het stof halen, enz. En giet dit in een persoonlijke wensenkaart.

5. Van reactief naar proactief

Veel mensen ervaren hun werk, relaties en leven als ‘reageren op de omstandigheden die hen overkomen’, of ‘brandjes blussen’, of ‘dweilen met de kraan open’. Het kan zorgen voor een daling in het controlegevoel en je mate van eigenaarschap doen afzwakken. Investeren in jezelf, je doelen, je dromen vraagt spontane en gerichte actie én dus zelfvertrouwen. Maar zelfvertrouwen groeit ook door spontane en gerichte actie. Faalangst, drempelvrees, verlegenheid, het heeft altijd betrekking met en zit vastgeroest in verhalen uit het verleden, verhalen die we zelf blijven herhalen. Om deze vervelende cirkel te doorbreken vormen creatieve fantasie en gepast assertief gedrag dé sleutel. Nieuwe verhalen creëren aan de binnenkant schept de basis voor best case scenario’s aan de buitenkant. Niemand, hoe lief, goed, deskundig ook kan je over de brug helpen naar meer zelfvertrouwen indien jijzelf niet aan die nieuwe verhalen gaat werken. Of jij nu gelooft of niet gelooft dat het kan, je hebt altijd gelijk.

Oefening :  Verdeel een A4-tje in ligstand in 5 kolommen. Uiterst links plaats je jouw frustraties. Daarnaast wat je in de plaats zou willen (wensen – doelen). Rechts ervan maak je een kolom met als titel “Ja, maar” (jouw ‘verhalen’). Rechts in de 4de kolom bedenk je een alternatieve gedachte. Uiterst rechts : “to do (+timing)”

6. Streven naar progressie ipv perfectie

Uit diverse studies blijkt een sterk verband tussen perfectionisme en (verhoogde kans op bijv.) burn – out. Perfectionisme kan motiverend maar ook verlammend en destructief werken, dit hangt af van de totale persoonlijkheidsstructuur en de effectieve graad van perfectionisme. Perfectionisten hebben een ingebakken voorkeur te focussen op wat ontbreekt, wat nog niet af is of goed is en lijden ook vaak aan uitstelgedrag. Dit wordt ook vaak als het Zeigarnik-effect omschreven (check hier). Het is dus beter je scope te verbreden via de vragen (1) van waar kom ik (2) waar wil ik werkelijk heen en zo van je dromen doelstellingen maken door ze in een plan te gieten en deze te voorzien van haalbare stappen maar ook wel uitdagende deadlines. Vermijd hierbij teveel vergelijken en angstig vooruitzien en laat ‘beter worden dan wie ik gisteren was’ voortaan je motto worden.

Oefening : Lees meer autobiografieën. Lees meer tout court. Plan een 5-10 tal / boeken jaar. Suggesties : Leef voor jezelf (Ph. Mc Graw), Hoe overleef ik mijn familie (J. Cleese), Macht der gewoonte (J. Duhigg), Denken als Da Vinci (M. Gelb). Tip: maak je lijstje en recensies op via Goodreads

7. Grenzen kennen, stellen en bewaken

Verwijzend naar het homeostatisch principe is het van belang om je (biopsychosociaal en professioneel) evenwicht niet alleen te behouden maar het ook proactief te scheppen : leren doseren dus tussen moeten én willen, tussen geven én vragen, tussen activiteit én intimiteit.

Een dag bestaat finaal slechts uit 24u en deze deel je best structureel in volgens het 8/8/8 – principe. Plannen doe je best elke dag. Rust in bouwen (4x15min) is een dagelijkse maar ook wekelijkse must (4u). Verplichte bezoeken aan ouders, familie herbekijk je best, er zijn maar 52 weekends in een jaar! Kwaliteit der contact is belangrijker dan de kwantiteit. Sommige zaken moeten nu eenmaal gebeuren, da’s waar, doe het dan wel met enthousiasme, voeg meer willen toe aan het moeten, maar ook meer moeten aan het willen. Vergeet ook niet echt contact te (blijven) maken met je geliefden (op een dagelijkse basis) en als je iets nodig hebt of graag zou willen, verwacht het niet maar vraag!

Oefening : inventariseer eens je versterkende en verzwakkende relaties met anderen en zet er naast hoeveel tijd je er telkens aan besteedt. Check ook Pauzeren kan je leren en print de infografiek Relaxeren vanuit je 5 zintuigen af

8. Ongemak als voorbode van groei

Ongemak, stress, verandering, niemand die er echt van houdt. De klassieke geneeskunde trouwens ook niet. Lang leve het comfort en de bestrijding der symptomen. Crisissen in je leven kan je anders leren bekijken, ik verwijs terug naar mijn podcast mini-reeksje rond wijze coping en enkele andere blogteksten (3 verhelderende metaforen en post-traumatische groei). Leren omgaan met pijn is trouwens een vaardigheid die van pas komt bij nieuwe moeilijkheden en tegenslagen. Deze ‘copingskills’ maken je sterker en veerkrachtiger. Dit wordt vaak vergeten terwijl het net heel normaal – natuurlijk is gezien wij ‘voortdurende in ontwikkeling zijnde wezens’ zijn. Via dit filmpje wordt verduidelijkt wat we van kreeften kunnen leren over stress, weerstand tegen verandering en groei. Wil je nog meer survivaltools in lastige tijden, lees hier dan verder.

Oefening : 4xG. ga eens terug in je persoonlijke geschiedenis en lijst je dieptepunten links chronologisch op een blad (Gebeurtenis). Zet vervolgens in een kolom ernaast hoe jij ermee bent om gegaan (Gedrag) en in de derde kolom wat het Gevolg hierbij was, hoe ben je er uit gekomen, wie is in je leven gekomen, wie verdwenen, wat is er veranderd? In de laatste kolom schrijf je uit wat je liever had gehad dat gebeurde (Gewenst).

9. Schakel een mentor in

“Alleen jij kan het, maar je kan het nooit alleen”, zo luidt de centrale gedachte in een bekende organisatie voor verslavingszorg. Verslaafd zijn we ergens allemaal, aan kleine en grotere zaken. Gewoontes doorbreken, evolueren van verslaafd naar toegewijd, het vraagt enorm veel moed, wilskracht en .. inspirerende helpers onderweg! Je kan veel alleen maar je hebt hulp nodig en hulp inschakelen getuigt van bijzonder veel moed, lef en proactieve intelligentie!

Succes gewenst!

Mentor nodig? Welkom!

– Steve Van Herreweghe –

“Had ik maar…”

‘Berouw komt na de zonde’, we kennen het gezegde allemaal. Je hoeft echter niet te gezondigd te hebben – in de strikte zin van het woord – om berouw en spijt te voelen over de keuzes die je hebt gemaakt of net niet hebt gemaakt in je leven.

In de jachtigheid, verleidelijkheid en turbulenties van ons leven ontbreekt het ons vaak aan diepere reflectie over onze ware en dus diepere behoeften en waarden. En dit terwijl we net het enige levende wezen zijn dat dit vermogen tot beschouwing bezit. “Life is what happens to you, while you’re busy making other plans”, zei John Lennon ooit.. We worden inderdaad soms zo overladen door wat naar ons toekomt dat het onze blik op ons ‘geliefkoosde morgen’ vertroebelt. En in ons dikwijls dwangmatig streven naar zekerheid, schuwen we krampachtig de enige echte zekerheid die we bezitten: de dood, onze dood en deze van dierbaren.

De Australische palliatieve verpleegkundige Bronnie Ware verzorgt mensen op hun sterfbed. Zij schreef het boek ‘The Top Five Regrets of the Dying’. Jullie hebben er waarschijnlijk al eens van gehoord. Oude wijn in nieuwe vaten zeer zeker, maar ze blijft wel smaken! De vijf punten waar mensen op hun sterfbed het meeste spijt van hadden lijken universele vraagstukken en liggen in de lijn van de oude Latijnse gezegden ‘carpe diem’ en vooral ‘memento mori’ ofwel ‘gedenk je sterfelijkheid’. Niet wachten op ziekte of sterfbed bijv. om kwalitatiever te leven, te geven, te voelen, te zijn … zoals je echt wil zijn. Bronnie werkte jaren op palliatieve zorgen, waar ze de laatste gesprekken met patiënten voerde. Hieronder de top 5 in de spijtlijst van stervenden.

1 Keuzes

“Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn eigen leven te leiden. Niet dat wat anderen van mij verwachten.”

“Hier hebben mensen het vaakst spijt van,” schrijft Ware in haar boek. “Wanneer mensen beginnen beseffen dat hun leven op zijn einde loopt en ze erop terugkijken, zien ze duidelijk hoeveel dromen ze niet hebben verwezenlijkt. Dat komt dan omdat ze zelf bepaalde keuzes hebben gemaakt, of net niet hebben gemaakt.”

Het is hierbij essentieel dat we de moed vinden onze eeuwigheidswaan, onze zelf – saboterende excuses en uitstelgedrag onder ogen zien. Zolang we deze 3 belemmerende factoren niet erkennen blijven we gewoon doorgaan op hetzelfde veelal existentieel slaperige elan.

2Werk

“Ik wou dat ik minder hard gewerkt had.”

“Bijna alle mensen die ik de laatste zorgen toediende, hadden er heel veel spijt van dat ze zoveel tijd van hun leven hadden doorgebracht op het werk,” schrijft Ware.

Werken is gezond en nuttig, zeker wanneer we er passie en plezier aan toevoegen want deze bevorderen de aanmaak van gelukshormonen in ons lichaam. Vluchten in je werk echter duidt net als bij alle andere verslavingen op een onderliggende problematiek, en heeft een houdbaarheidsdatum. De werkagenda dient vooral ingebed te zijn in de levensagenda, best niet omgekeerd.

3 Gevoelens

“Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens uit te drukken.”

“Veel mensen onderdrukken hun gevoelens om anderen niet voor het hoofd te stoten,” schrijft Ware. “Dat resulteert dan in een middelmatig leven, waarin ze nooit helemaal de persoon zijn geworden die ze hadden kunnen zijn. Er zijn ook mensen die hier heel verbitterd door raken op het einde van hun leven, en net daardoor ziek worden.”

Velen hebben het verleerd om het kind in zichzelf toe te laten en spontaan uit te drukken wat hen innerlijk bedrukt. Het is wetenschappelijk bewezen dat onderdrukking van gevoelens nefast is voor je gezondheid. Hetgeen niet impliceert dat overmatig afreageren dat wel is. Emotionele intelligentie wijst op het rustig en zelfbeheerst kunnen zeggen wat je denkt, voelt en wilt en wat niet, en dit op het juiste moment en tegen de juiste persoon. Het betekent eveneens een verschuiving naar meer begrijpen van ipv alleen begrepen te willen worden, van ego naar ziel. Wie zich beter wil voelen dient dus m.a.w. ook zijn voelen te beteren…

4 Vriendschap

“Ik wou dat ik contact had gehouden met mijn vrienden.”

“Heel vaak beseffen mensen op het einde van hun leven pas hoe waardevol hun vriendschappen zijn. Velen gaan zo op in hun eigen leven dat ze vriendschappen door hun vingers laten glippen doorheen de jaren. Er zijn dan ook veel mensen die spijt hebben dat ze te weinig moeite en tijd in vrienden hebben gestoken, terwijl die dat wel verdienden.”

Vriendschap is als één ziel in twee lichamen, zei Aristoteles. Vriendschap schept rust, vertrouwen, en relativering, het kleurt je dag, moedigt aan en biedt geborgenheid en troost in moeilijke tijden. Maar de enige manier om dit werkelijk te kunnen ervaren en krijgen is door er zelf één te zijn of (terug) te worden. Dit vraagt dus priori – ’tijd’, ruimte én inspanning, het liefst op regelmatige basis.

5 Geluk

“Ik wou dat ik mezelf gelukkiger had laten zijn.”

“Deze komt verbazend vaak voor. Velen beseffen niet tot op het einde van hun dagen dat gelukkig zijn een keuze is. Ze blijven steken in oude patronen en gewoonten. Ze raken gevangen in hun  ‘comfortzone’, en maken zichzelf wijs dat ze gelukkig zijn, omdat verandering hen angst inboezemt.”

Geluk zit in een klein hoekje, in het hoekje waar jij helemaal jezelf mag, kan en laat zijn. Als je gelukkiger wil worden, wees het dan, er zijn steeds redenen genoeg zelfs al vind je er geen. Jij zit aan het stuur en jij bepaalt naar waar je heen wil gaan, welke zender je opzet en wie er met je mag of zelfs moet meerijden. Gun jezelf en de besten in je leven wat meer ‘ja’, en de rest wat meer ‘neen’. En onthoud vooral dat je hart altijd en in de eerste plaats voor jezelf klopt.

– Steve Van Herreweghe –

Net terug van een memorabele 8 – daagse solorondreis doorheen Peloponessos, het grootste schiereiland van Griekenland ten zuiden van het Griekse vasteland, tevens mythologisch grondgebied der Griekse goden én bakermat van onze Westerse ‘beschaving’, wetenschap en cultuur. Van Athene naar Athene met de auto, in ‘wijze’rzin en geflankeerd door Egeïsche, Ionische en Middelandse zeeën. 1500km – vnl. fenomenale bergen, landschappen en uitzichten – later is ‘grandioos’ echt het enige woord dat in de buurt komt van deze intens verrijkende ervaring.

En dan kom je thuis en weergalmt het van de typische “en nu back 2 reality!” – reacties…

Euh, over welke realiteit hebben jullie het precies? De realiteit van het ‘moeten’? Ons gevecht met de klok? De groeiende intermenselijke do(o)fheid? De echte en ingebeelde ziektes, de inherente bepampering en commerce?

No thanks!

Vergeef me de arrogantie maar ‘geleefd worden’ is echt wel een keuze hoor, hoe groot de zwaartekracht van onze gewoontes en geautomatiseerde levenswandel ook is (geworden), hoe zwaar die obese agenda ook weegt, hoe vaak we ook met “ja, maar” – reacties schermen, hoe sterk die genotscompenserende roesmiddelen ook werken en verdoven. Het dagelijkse donker – dat we ‘onze realiteit’ noemen – smacht naar veel meer en systematisch toegepast ‘reislicht’, naar geopende ogen, handen, harten en zielen vooral. Want, wie te vaak naar vakantie zucht, leeft simpelweg verkeerd

Ik ben voor alle duidelijkheid diep ontroerd, gelukkig en vol inspiratie teruggekeerd om met nog meer historisch – filosofisch getinte diepgang mijn dromen verder te stretchen tòt ze helemaal realiteit zijn geworden. Voor minder dan het beste ga ik niet, nu niet, nooit niet, en dat geldt evenzeer voor jou, voor jullie, voor elke zichzelf respecterende ander. Het hoeft geen betoog dat het leven kort en zo voorbij is, het hoeft ook geen betoog dat je perse en effectief moet reizen om je horizon te verbreden. Het gaat veeleer om de reisattitude in het leven :

“los van elke bestemming, nieuwsgierig en onbevangen blijven voor je omgeving, je indrukken, dromen van jezelf en ook deze van anderen, het wonder der natuur, het bijzondere der (on) toevallige ontmoetingen, het geluk te kunnen ademen, te kunnen bewegen, te kunnen genieten van wat er wél is, en dit in volle bewondering voor het mysterieuze micro- en macrokosmische spel dat we lot en zelfs noodlot noemen.”

En welke lichtpuntjes haal ik verder nog uit mijn reiskoffer? Dat :

1

Ook al schenkt het solo-reizen een immense rijkdom, het delen van deze ervaringen echter is echt van onschatbare waarde

Je komt meermaals jezelf tegen, dat klopt, in de planning, de tocht, het genieten, het grootse maar ook in de stilte, de eenzaamheid, de ongeplande blokkades, het vergankelijke. Dit ervaren zorgt gevoelsmatig voor een heel rijke ervaring, het delen of liever het niet kunnen delen ervan werpt een schaduw. Geen licht zonder schaduw, zoveel is duidelijk. Het is – zoals Aristoteles zei – dat we vooral ‘in donkere momenten goed gefocust moeten blijven op het licht’. Sterretjes zien dus, in alle betekenissen. All-één leren zijn met jezelf is een kunde, all-één leren zijn met jezelf en tegelijk echt samen met één ander een ware kunst.

2

Ook al schept een goede voorbereiding rust, het is de situationele flexibiliteit onderweg die pas echt vleugels geeft

Angst is vaak een gebrek aan kennis en voorbereiding. ‘To be prepared is half the victory’, zei Cervantes, en dat klopt als een bus (als je van controle houdt). Wanneer je echter bandenpech hebt in de bergen (des levens) of Zeus je met hagel en bliksems bekogelt en daarbij je (levens)pad soms gigantisch glad maakt en slipgevaar dreigt, dan is trager rijden, een hier –  en – nu focus, en misschien wel je reisschema bijsturen de enige echte gezonde en veilige optie, tenzij je hardleers bent natuurlijk. Op die manier ontdek je ook andere plekken en mensen of de plekken en mensen op een totaal andere manier.

3

Ook al maakt zoveel natuurlijke en historische pracht je bijzonder nietig, tegelijk wakkert het de herinnering aan van onze gedeelde oorsprong én grootsheid

We zijn slechts een kosmisch stofje dat hier tijdelijk ronddwarrelt en zo weggeblazen kan worden. We worden zo gevormd door een persoonlijk, een collectief, een historisch verleden. Je kan je pas echt vrij beginnen voelen door enerzijds (h)erkenning, herinnering van én eerbied voor je eigen en collectieve afkomst én anderzijds door in dankbaarheid – om alleen en samen dit avontuur te mogen beleven – te gedijen. En tegelijkertijd bruist het van groeiend weten dat je deel uitmaakt van iets sterkers en groters dat het petje van je vaak bekrompen ego ver te boven gaat.

4

Waar je ook bent, schoonheid en helpende handen aanwezig zijn, tenminste als je ervoor openstaat, en je mond durft open te doen

De werkelijke diepe wortels van schoonheid schuilen in een open geest en hart, de ogen, die volgen alleen maar. Wie scheef denkt, kijkt scheef en gaat scheef.. Mooie uitzichten, mooie mensen, mooie dingen, ze zijn alomtegenwoordig, tenminste als je er aandacht voor hebt, het wil ontdekken en zien. Wanneer je enkel stormt doorheen de tijd, de activiteit én de intimiteit zie je niks van werkelijke waarde. En wanneer er een blokkade op je pad komt, je op pech wordt getrakteerd dan bulderlachen die grapjassen van goden in koor, want, echte ontmoetingen die vinden pas plaats wanneer in kwetsbaarheid het hart van de ander wordt geraakt, en diens handen uit de mouwen schieten.

5

Blijven werk maken van je dromen veel gezonder én leuker is dan blijven dromen over je werk

Niet wachten op verlof, ziekte, nieuwjaar of tegenslag en crisis is dé boodschap. Momenten van herbronning inplannen, dagelijks, wekelijks, maandelijks is niet enkel gezond, het zorgt tevens voor opening naar je werkelijke dromen, je diepere wensen en doelen. Alleen door grenzen te stellen schep je ruimte. Op die manier blijf je waarlijk in contact en hou je echt voeling met jezelf en je omgeving, hetgeen essentieel is in een wereld vol af- en verleiding, verblinding en vervlakking. Zo blijf je niet dromerig maar wakker, geraak je niet verdwaald maar blijf je op koers, dooft je kaars niet helemaal maar blijft ze branden, verwarmen en ook voor warmte zorgen.

– Steve Van Herreweghe –

Soms gebeuren er dingen waarvan je denkt: “Waar heb ik dat aan verdiend, waarom ik toch (weeral)?!”

Pech onderweg, niemand die ervan wordt gevrijwaard, de één natuurlijk wat meer dan de ander.

’t Leven lijkt een soort ondoorgrondelijke onrechtvaardigheid in petto te hebben waar we geen vat op kunnen krijgen. Zingeving in tijden van tegenslag, het is een lastige ontdekkingsreis, waar we zelden de landkaart of handleiding bij krijgen, en jammer genoeg begint deze vaak na de feiten, zelden ervoor. Het is dus het laatste wat we doen, terwijl net veel filosofen schreeuwen dat – idealiter – het eerste is wat we zouden ‘moeten’ doen.

En als we – in tijden van lijden –  ‘geluk’ hebben is er misschien in onze omgeving wel iemand dichtbij en ’t liefst gewillig om te luisteren. Iemand die dan idealiter zo oordeelvrij en emotioneel beschikbaar mogelijk je verhaal aanhoort, je probeert te doorvoelen, te begrijpen, en jou misschien wat steun en advies biedt. Empathie, brug naar het hart, zalf voor de ziel, het is echter ook een steeds holler begrip aan het worden, een gedrag dat met uitsterven wordt bedreigd.

Meestal worden we op oneliners getrakteerd van “wat je niet doodt, maakt je sterker”, “tijd brengt raad” tot “als het leven met tomaten naar je gooit, leer dan tomatensoep maken.” Mooie, goedbedoelde en zelfs inspirerende woorden in tijden van tegenslag (ik zondig me er zelf ook wel eens aan). Het in de praktijk omzetten is vaak minder evident. We missen het recept, struikelen over de bereidingswijze, vinden noch de moed, het geloof, de steun noch de dieptevisie om uit on – zin de zin te puren, en vooral we gaan er vaak verkeerdelijk van uit dat het met positief denken alleen wel zal lukken.

Zingeving is en blijft een eenzaam en vooral persoonlijk proces. In tijden van toenemende empathiemoeheid en betrokkenheidsarmoede verwijs ik naar de kracht van verhalen, omdat zij nog net iets meer kunnen dan oneliners.

Hieronder een illustratief en ook wel inspirerend verhaal uit de Chinese traditie.

“Het kan goed zijn, het kan slecht zijn”

In een dorpje op het Chinese platteland, leefde een boer met zijn zoon.  Naast hun hut en het land was hun enige bezit van enige waarde het paard. Zo konden ze het land bewerken en in alle bescheidenheid rondkomen. Op een dag brak het paard door de omheining en rende weg.

Die avond kwamen de dorpelingen bij de Chinese boer op bezoek om hun medelijden te betuigen.  “Wat vreselijk!” zeiden ze: “Hoe moet het nu met het land? Je paard verloren, wat een ongeluk!”
Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Het kan goed zijn, het kan slecht zijn.”

De dag daarna gingen de boer en zijn zoon weer aan het werk op het land en voor enige tijd maakten ze er het beste van. Tot op een dag het paard weer kwam aangelopen. En in zijn kielzog nam hij een kudde van tien wilde paarden mee!

Die avond kwamen de dorpelingen weer bijeen om hun gelukswensen te geven: “Wat een geluk! Wat geweldig! Je bezit zo maar vertienvoudigd!”

Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Het kan goed zijn, het kan slecht zijn.” Het enige dat ik weet, is dat mijn paard weer terug is en dat er tien andere paarden bij zijn.”

De volgende dag wilde de zoon proberen of hij de paarden kon temmen en klom op de rug van een wild paard. Deze was hier echter niet van gediend en bokte net zolang totdat de zoon met een flinke smak op de grond belandde en beide benen brak.

Die avond stonden de dorpelingen weer op de stoep: “Wat vreselijk! Je zoon! Beide benen gebroken! Nu kan hij niet helpen op het land! Wat een ongeluk! Hoe moet dat nu?”

Maar de boer glimlachte rustig en zei: “Het kan goed zijn, het kan slecht zijn.” Het enige dat ik weet, is mijn zoon zijn beide benen gebroken heeft.”

De volgende dag kwam er bericht dat er een oorlog was uitgebroken en dat alle jongemannen die daartoe in staat waren zich onmiddellijk moesten melden om een leger te vormen. De zoon van de boer mocht dus gewoon thuis blijven.

En de boer die dacht terug bij zichzelf ….

Zo zie je maar. Het is niet omdat je niet begrijpt wat er gebeurt dat het in se een negatieve situatie hoeft te betekenen. Vermijd daarom wat meer om té snel conclusies te koppelen aan de tegenslagen die je overkomen en stel je open voor de stem van het onbekende (vaak grotere) verhaal, dat je eigen leven tenslotte is, want finaal ‘vormen alle ervaringen des levens zich als puzzelstukjes van een bijzonder eindplaatje, waarvan we vaak de details zijn vergeten.’

– Steve Van Herreweghe –

‘In kwetsbaarheid een troef zien’, het is geen evidentie, noch bij onszelf, noch bij anderen.

Zeker niet in een wereld waarin oppervlakkigheid, snelheid van handelen, overmatig consumeren en compenseren voorop staan.

Geduld hebben met zichzelf en anderen, voorbij de façade durven kijken, creatief omgaan met tekorten, gebreken en tegenslagen, het vraagt inzicht, diepgang, werkelijk commitment, rust en enorm veel empathie. We knikken ongetwijfeld instemmend, dragen misschien diezelfde boodschap met visie en graagte uit, ook al leven we er wellicht zelf nog al te weinig naar. Menselijk, dat wel, maar we moeten toch beter kunnen, met zijn allen individueel en tesaam, niet?

Hieronder een oud toepasselijk *blijft goed* – verhaaltje over coping van en leiderschap bij (of in tijden van) kwetsbaarheid. Een inspirerende tekst voor jong en oud, opvoeders, leraren en (bege)leiders die ook naadloos aansluit bij de typische gangbare HR hashtags anno 2019 ala #softskills #peoplemanagement #talentmanagement #waarderendonderzoek #creativiteit #jobcrafting e.a..

Een verhaal uit India

Een waterdrager in India had twee grote emmers waarmee hij elke dag voor zijn meester water haalde uit de put. Elke emmer hing aan één kant van een juk dat hij over zijn schouders droeg. Eén van de emmers had een barst, de andere emmer was in perfecte staat. Terwijl die tweede emmer aan het einde van de lange weg tussen de rivier en het huis van de meester een volle portie water afleverde, was tegen die tijd de gebarsten emmer nog maar half vol.
Dat ging zo twee volle jaren lang. De waterdrager leverde altijd anderhalve emmer water af in het huis van zijn meester. Natuurlijk was de goede emmer bijzonder trots op zijn prestaties omdat hij perfect voldeed aan het doel waarvoor hij gemaakt was. Maar de arme gebarsten emmer was beschaamd om zijn gebrek en voelde zich ellendig omdat hij maar de helft kon presteren van wat je van hem had mogen verwachten.

Nadat hij zich zo twee jaar lang als een mislukking had beschouwd begon hij op een dag bij de rivier tegen de waterdrager te praten. “Ik ben beschaamd over mezelf en ik wil me bij jou verontschuldigen.” “Waarom?”, vroeg de waterdrager. “Waarom ben je beschaamd?” “Omdat ik de laatste twee jaar slechts in staat ben geweest een halve portie water af te leveren. Door die barst in mijn zijwand verlies ik voortdurend water onderweg naar het huis van je meester. Door mijn falen moet jij zo hard werken en krijg je niet het volle loon voor je inspanning”, antwoordde de emmer.

De waterdrager begon te lachen en zei: “Als we dadelijk teruggaan naar het huis van mijn meester moet je eens goed opletten op jouw kant van de weg”.
En inderdaad: toen ze de heuvel opliepen zag de gebarsten emmer dat de berm volstond met prachtige wilde bloemen en dat bracht hem troost. Maar aan het einde van de reis voelde hij zich toch weer ongelukkig omdat de helft van het water was weggelopen en hij verontschuldigde zich opnieuw bij de waterdrager omdat hij gefaald had.

De waterdrager bekeek de emmer en zei: “Heb je dan niet gezien dat er alleen maar bloemen groeien langs jouw kant van de weg en niet langs de andere kant? Dat komt omdat ik altijd al wist dat je een beetje lekte en ik heb daar mijn voordeel mee gedaan. Ik heb bloemzaadjes geplant aan jouw kant van de weg en elke keer dat we terugkwamen van de rivier heb jij ze water gegeven. En zo heb ik twee jaar lang telkens prachtige bloemen kunnen plukken om de tafel van mijn meester mee te versieren. Als jij niet zou zijn zoals je nu eenmaal bent dan zou zijn huis er nooit zo prachtig uitzien.”

En zo heeft ieder van ons zijn eigen kleine en grote (p)“lekken” – bekend of verborgen voor onszelf of de anderen. Het zijn onze zgn. tekorten, onze limieten, onze blinde vlekken die we veelal afstoten met zuchten van schaamte, spijt en schuld. Ingebakken en in feite onnodige aspecten van zelfminachting, die afstammen van oude én wederkerige verhalen, boodschappen over onszelf, onze waarde, onze wereld die impact hebben (gehad) op onze wortels en vleugels in het leven. Over gezonde en voedende boodschappen, lees dit stuk.

Het vraagt bijzondere moed anders te leren kijken naar imperfecties van onszelf en des levens, de bestaande vertwijfeling ook kwetsbaar te durven uitspreken, en zicht leren krijgen op hoe die unieke ‘verzwakkingen’ als troeven kunnen bijdragen aan jouw leven, het leven en de mensen rondom jou. En misschien vergeet het lot ook jou niet en laat het je dragen, begeleiden of omringen door een gelijkaardig warm, liefdevol en creatief medemens.

Ik wens het je alvast van harte toe!

– Steve Van Herreweghe –

Wijsheid is niets anders dan doorleefde pijn”, zo las ik ooit.

Een waarheid als een koe. ‘Pijn’ is inherent aan het leven, aan geboorte, aan groei en aan eindigheid. We stoten tegen tafels, struikelen over stenen en molshopen, botsen tegen de lamp en keihard met onze wagens. En vallen, dat doen we massaal! Van roze wolken, hoge bomen, ons voetstuk, tot in de liefde en van de ene in de andere illusie.

Barsten, breuken, met oppervlakkige en diepe wonden, hartzeer vaak, kleine en grote ontgoochelingen. We kennen het allemaal. “Pijn is onvermijdelijk, lijden echter, dat is optioneel”, zo luidt het bij E. Tolle, “tenminste als we maar in het hier-en-nu kunnen blijven…”, waar dat ook precies moge wezen… Misschien wel ergens tussen het verre toen en dan, in het dichte midden, daar waar we ook het diepst kunnen voelen, tenminste als we durven verstillen.

Pijn is m.a.w. niet gelijk aan lijden, het ligt er wel aan ten grondslag, in de regel, maar er zijn ook uitzonderingen.

“Er is een scheurtje in alles”, zei Cohen, “zo komt het licht ook binnen.” Maar willen we dat licht wel, vrezen we het niet? Volgens Marianne Williamsen is onze diepste angst niet dat we onbekwaam zouden zijn maar eerder onze onmetelijke macht. We vrezen niet zozeer het donkere maar vooral het licht in onszelf.

Te midden van zoveel ‘noise’, van zoveel drukte, verblinding en massale doofheid in bange tijden : een ode aan het fluisterend licht van wijsheid. Zingeving als natuurlijke pijnstiller, voor kwetsbare helden.

Hieronder een lijst met 50 wijsheden die zich creatief vormden doorheen de tijd, mijn autobiografische tijd, en mijn tijd samen met cliënten-in-pijn :

  1. Ook al horen wolken en regen bij het leven, de zon stopt nooit met warmte geven.
  2. Het leven is één grote leerschool. Hoe moeilijk en zwaar de beproeving ook is, weet dat je nooit wordt beproefd boven je mogelijkheden.
  3. Vertrouw wat meer op tegenslag want soms is niet krijgen wat je wilt, het beste wat je kan overkomen mag.
  4. Het mooiste geschenk dat je iemand kunt geven is ‘oprechte aandacht’. Begin vandaag nog met een glimlach in de spiegel.
  5. Echte winnaars zijn zij die zin kunnen geven aan hun verlies, zonder daarbij hun focus te verliezen.
  6. Beschadigde mensen beschadigen mensen, tot een veranderde houding de verhouding verandert.
  7. Wapens hoeven niet voor wie de ander als spiegel in plaats van als doelwit ziet.
  8. In de schoot van rust, ligt de kern van kracht. Want niet zozeer buiten maar binnenin jezelf ligt je macht.
  9. Toeval helpt vaak liefdevol een handje aan wie door het leven stapt met een open mandje.
  10. Behandel je dromen met ernst, je onvolmaaktheden met humor.
  11. De vreugde die komt is vooral de overgave die gaat.
  12. Als het leven met tomaten naar je gooit, leer dan vooral de beste tomatensoep maken.
  13. Op waarheid staat geen vervaldatum, hoe sterk de bewaarmiddelen ook zijn.
  14. Tijd heelt nooit wonden, liefdevolle aandacht, rust, zorg en inzicht des te meer.
  15. Niet het stappen vermoeit ons, eerder de overtollige lading in de rugzak en het zand in onze schoenen.
  16. De snelweg naar essentiële kennis loopt via steden van bedrog naar de kust van ontwaakte verstomming.
  17. Verlies kan heel pijnlijk zijn, het betekent echter ook dat je in staat bent tot liefhebben. Bovendien gaat niets ooit helemaal weg. Een suikerklontje in een glas water verdwijnt niet, het gaat er helemaal in op. Proef geregeld de zoete herinneringen, zo hou je het geliefde in leven.
  18. Een masker dragen beschermt maar vraagt immens veel energie. Onthoud dat je niet steeds iedereen aardig hoeft te vinden.
  19. Vrees geen einde, zegt de wakkere herder. Als we dood zijn dromen we gewoon weer verder
  20. Het leven is als een onophoudelijke cyclus van seizoenen. De natuur leert ons hierbij flexibel te vertrouwen dat niets blijft duren en dat alles steeds terugkomt, maar dan anders.
  21. Succes is niet zozeer de overwinning van het bijzondere op het gewone, het is vooral genieten van het gewone op een bijzondere manier. Wie tevreden is met wat hij heeft, geniet nu, wie steeds uitkijkt naar wat er nog niet is, geniet nooit.
  22. Dromen zijn geen bedrog, het zijn de bouwstenen van onze werkelijkheid, herinneringen aan het onbegrensde kind in onszelf. Mensen dromen omdat ze tijdens het wakker zijn nog al te vaak slapen. Het levendig houden van deze creatieve flitsen, zorgt ervoor dat de realiteit je niet in slaap wiegt.
  23. Begin je pijlen niet te haten, durft ze ook eens los te laten. Alleen wie stopt met zoeken, ontvangt de liefde uit alle hoeken.
  24. Wie om zichzelf kan lachen heeft altijd een goede vriend op zak.
  25. Een beetje wraak kan wel zoet smaken, maar wie er teveel op zint houdt zijn eigen wonden open. Vergeving is geen act van de zwakkeren maar van de hartelijke inzichtelijken.
  26. Als je altijd blijft doen wat je altijd deed zal je altijd krijgen wat je altijd kreeg.
  27. Een sprong voorwaarts maken is heel moeilijk met je beide voeten op de grond.
  28. Lichaam, geest en ziel vormen een eenheid. Iets wordt ‘ziek’ als het ‘zoek’ is in die eenheid. Ziekte is een kans tot herstel van natuurlijk evenwicht. Echter, je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden. Gebruik wat meer de ‘pauzetoets’ om te midden van al je drukte even te genieten van het moment, zo geef je ook je lichaam én ziel de kans dat hoofd van je te kunnen bijbenen.
  29. Zoals een lotusbloem groeit in modderige vijvers met onzuiver water, zo kunnen ook wij uit het ‘niet mooie’ iets ‘moois’ trachten te ontwikkelen. Het ‘slechte in ons leven’ is er alleen maar om het ‘beste in onszelf uit te dagen’.
  30. Alle ervaringen des levens vormen de puzzelstukjes van een eindplaatje waarvan we vaak de details zijn vergeten.
  31. Soms is grote schoonmaak in je leven nodig om te ontdekken wie je in wezen bent. Durf ‘rommel’ weg te gooien, behoud het ‘mooie’ en blink het op en maak ook plaats voor ‘nieuwe’ zaken. Stel niet uit, begin vandaag nog.
  32. Onze ogen staan aan de voorkant omdat we meer voor- dan achterwaarts zouden kijken. Terugblikken op wat was is pas zinvol als we er de moed uit halen om verder te doen. Loslaten is ‘het vasthouden’ durven opgeven en ‘het vernieuwen’ durven toelaten.
  33. Niet zozeer de verandering doet lijden, wel de pijn van het vasthouden. Loslaten is als het pellen van een ajuin. Durf je tranen te voelen en te laten vloeien, het zijn jouw vergeten parels van geluk. Want wie zich beter wil voelen dient het voelen te verbeteren.
  34. Als je even de weg kwijt bent is paniek niet je beste vriend. Parkeer jezelf, overdenk de reeds afgelegde weg, herinner je reisdoel en durf hulp te vragen dichtbij. Ergens aankomen kan deugd doen maar nog meer dan de bestemming is vooral het-onderweg-zijn je doel.
  35. Je glas is half vol of half leeg, in beide gevallen heb je gelijk. Het gaat echter niet om het gelijk maar om het geluk. Wie alleen zijn tekorten ziet wordt een echte zeurpiet, wie zijn zegeningen telt een ware held.
  36. Piekeren neemt de zorgen van morgen niet weg, maar wel de kracht van vandaag. Weet dat zolang je ademt is er meer goed met je is dan fout. Wacht dus niet met lachen tot je gelukkig bent, lach jezelf gelukkig.
  37. Iedereen heeft talent. Moeilijkheden zijn vaak een uitnodiging tot de herontdekking ervan. Blaas daarom niet te snel een probleem op, zo ‘verknal’ je de oplossing. Bekijk een ‘6’ eens als een ‘9’ en vervang je boosheid door daadkracht en creativiteit.
  38. We zeggen vaak ‘de tijd gaat snel voorbij’, maar we vergissen ons, wij zijn het die voorbijgaan. De belangrijkste dingen in het leven zijn geen ‘dingen.
  39. De menselijke kwetsbaarheid wordt enorm gevreesd, en toch , diens buitengewone veerkracht onderschat men nog het meest.
  40. Niet de omstandigheden maar wel je reacties erop bepalen je stemming en de verdere koers. Je gedachtewereld is als een kleurenpalet waarmee jij je werkelijkheid schildert. Wees zuinig met donkere en heel gul met lichte tinten en vooral kies je eigen kleuren!
  41. Niet alleen met de riemen maar ook met de remmen moeten we leren roeien. Vertraging is een lastige oefening in geduld. Geen enkele vlieger stijgt zonder weerstand, de rups moet durven sterven in de cocon, en het zijn de traagst groeiende bomen die het beste fruit dragen.
  42. Smijt het lijstje van tekorten in je leven in de prullenbak en breng vandaag nog een toast uit op iets waardevols. Is de toekomst wazig? Poets dan die brillenglazen op en kijk van waar je komt. Herinner en herlaad je hart met zoete dromen
  43. Als je job je geen zuurstof meer reikt tot verdere ontplooiing, durf dan moedig en planmatig je comfortzone te ontgroeien. Het is jouw leven, en alleen jouw unieke route telt! Beter zelfs even blootsvoets te stappen dan met geknelde voeten in te nauw geworden schoenen.
  44. Voorbereiding is alles in de chaos des levens. Maar jammer genoeg leren we nog al te vaak de lessen pas na de tests die ons worden voorgeschoteld.
  45. Als alle hoop is geweken en alle illusies zijn verstreken, is wat rest, de naakte waarheid op haar best. Droefenis, paniek en ongestilde honger maken je brozer en nimmer jonger; wijzer dat wel, tenminste als je de hemel kunt zien doorheen de hel
  46. In het Oosten zegt men dat we 2 soorten gebeurtenissen aantrekken: waar we in geloven en waar we bang voor zijn. Niemand weet wat de toekomst brengt, doch, van alle waarzegsystemen biedt het verbeeldingsvermogen veruit de beste garanties!
  47. We gebruiken een paraplu bij regen en een crème bij zonneschijn. Als het je goed vergaat, doseer dan je vreugde; als het je slecht vergaat doseer dan je verdriet. Echt evenwicht is er pas wanneer men kalmte bewaart te midden van onrust en levendigheid ervaart te midden van stilte.
  48. De nacht valt over je leven omdat de tijd rijp is voor herbronning. Alles gebeurt met een reden. Net zoals je oogpupillen zich in het donker aanpassen en langzaam meer licht opnemen, zo vraagt de natuur ons in een donkere levensperiode te leren vertrouwen op het proces van vernieuwd in-‘zicht’.
  49. Wie zijn pijn in de kern niet erkent zal deze in de rand blijven ontmoeten. Vluchten werkt slechts tijdelijk, het houdt je nooit eeuwig op de been. Want de enige weg naar het licht – zo leert de tunnel ons – is er doorheen.
  50. Een oude wijsheid zegt: “Het is beter een kaars aan te steken dan te vloeken op de duisternis.” En als je’r eentje wilt aansteken, begin dan met een kaarsje voor jezelf. Want alleen wie zelf brandt kan licht scheppen voor anderen.

– Steve Van Herreweghe –